تاکتیک های رسانه های آمریکا؛ ابرقهرمانهای خیالی و پرواز عقاب وار - وبلاگ تور کیش

به گزارش وبلاگ تور کیش، رضا یگانه شکیب، عضو هیات علمی کالج سانتا مونیکا در کالیفرنیا، در گفت و گویی به شرایط مخاطب شناسی و نقش رسانه در آمریکا و نیز تاثیر شبکه های بین المللی در جهان پرداخته است.

به گزارش وبلاگ تور کیش، این استاد دانشگاه در پاسخ به پرسشی درباره عملکرد اصلی تلویزیون های بین المللی گفت: شبکه های برون مرزی علاوه بر داشتن سرگرمی، فعالیت های فرهنگی، خبر و... می توانند دید فرامنطقه ای و جهانی را برای مخاطب ایجاد نمایند. در حقیقت یک برآیند از فعالیت کنشگران مختلف در چهارگوشه جهان را به تصویر می کشند. حال آنکه تلویزیون های محلی تمرکز بسیار اندکی بر مسائل بین الملل دارند؛ بنابراین کارویژه شبکه های بین المللی، ارائه دید کلی از فعالیت همه کنشگران در جهان است. فعالیت این رسانه ها را می توان مانند حرکت یک عقاب بر فراز یک دشت تصور کرد که همه مناظر کوه، رود و .. را می بیند هر چند هدف آن تعقیب یک موجود مثلا خرگوش است.

انتقال مفاهیم به صورت مستقیم راه به جایی نمی برد

مدرس تاریخ تمدن غرب به این پرسش که آیا ایران می تواند از شبکه های برون مرزی برای پیشبردهای راهبردی خود در جهان استفاده کند؟ پاسخ مثبت داد و گفت: صد در صد می تواند و باید هم این کار را انجام دهد به ویژه اگر شبکه های اجتماعی و نیز وب سایت های موازی و همکار این هدف را دنبال نمایند که لینک مطالب را بارگذاری نمایند و تِم های مختلف خبری، سرگرمی، تحلیلی داشته باشند.

او در عین حال متذکر شد: باید یک نکته را در نظر داشت؛ انتقال مفاهیم ارزشمند و همراه کردن مردم با راهبردهای کشور حتی اگر حاوی زیباترین پیغام ها هم باشد و ندای حق را برساند اما اگر خشک و به صورت مستقیم باشد در جامعه جهانی راه به جایی نمی برد. به همین صورت تبیین مواضع به صورت مستقیم هم شاید نخبگان را جذب کند اما نمی تواند برای مخاطبان عام علاقه ایجاد کند. البته این سخن هرگز به معنای حذف مطالب و برنامه های سطح بالا نیست بلکه بر اساس درصد گروه های مختلف سنی و فکری مخاطب باید توازنی در سطح خاص یا عام برنامه ها وجود داشته باشد.

این مدرس دانشگاه با تاکید بر لزوم شناخت مخاطب توسط رسانه، در این زمینه به ذکر مثالی پرداخت: برای مثال مردم اروپای شمالی با مردم امریکای لاتین تفاوت های فرهنگی بسیاری دارند در نتیجه سواد رسانه ای متفاوتی هم دارند. بنابراین برنامه های سطح بالا باید باشد اما همان پیغام ها را باید از طریق برنامه هایی که قابلیت درک در میان آحاد مردم را داشته باشد نیز انتقال داد.

سرگرمی تمرکز اصلی رسانه های آمریکاست

او در پاسخ به اینکه جامعه امریکا چه رسانه هایی را می پسندند؟ اظهار کرد:علیرغم همه تحولاتی که اخیرا در امریکا روی داده مانند موج بیکاری، بدآوری های دولت امریکا در عرصه داخلی و جهانی، بحران های مالی و ...، هنوز هم تلویزیون رویکرد سرگرمی محور برای امریکایی ها دارد و تماشای آن می تواند لحظاتی به مخاطب آرامش دهد و مانند مُسکن عمل کند.

علت این است که بیشتریت مطلق جامعه آمریکا از این شرایط به رنج آمده اند و این مسائل زندگی آنها را متاثر نموده است. سرگرمی که تمرکز اصلی رسانه های آمریکاست می تواند مردمی را که از چنین شرایطی به درد آمده اند، برای لحظاتی مشغول کند تا اندوه و آلام خود را مدتی فراموش نمایند.

تلویزیون هایی مانند سی ان ان، فاکس نیوز و ای بی سی رسانه های سطح بالا برای نخبگان محسوب می شوند که مخاطبان خاص دارند. سایر رسانه ها مانند تلویزیون ها، وب سایت ها و مجلات امریکایی بخشی از صنعت سرگرمی را در آمریکا تشکیل می دهند. با این توصیف که محتواسازی و القای پیغام هم توسط آنها صورت می گیرد و از طریق آنها راهبردهای نظام آمریکا منتقل می گردد.

حتی اخباری که در این رسانه ها منتشر می گردد، اغلب کارکرد محلی هم دارد و کمتر به مسائل ملی پرداخته می گردد چه رسد به امور بین المللی.

او ادامه داد: به تازگی اعتراض هایی اتفاق افتاده که در بلند مدت هم ادامه خواهد داشت و به زودی فروکش نخواهد کرد. این فرایند موجب شده مخاطب در واقعیت، تبعیض ها و سرکوب ها را تماشا کند و در رسانه شاهد تبلیغات باشد. در نتیجه، این تناقض ها اعتماد به رسانه را به شدت کاهش داده است. در چنین شرایطی رسانه های آلترناتیو می توانند به سرعت خود را مطرح نموده و توجه مردم آمریکا را جلب نمایند. هفته اول این اعتراض ها مسائل نژادی بود ولی در ادامه مسائل مربوط به تبعیض های مالی و اینکه چه امتیازهایی به چه گروه هایی داده شده و چرا بیشتریت مردم محروم شده اند، موجب شد جامعه به حد انفجار برسد.

این فرایند اعتماد را به رسانه های امریکایی کاسته است، اما همچنان جامعه امریکا رسانه های سرگرمی محور را می پسندد. در چنین شرایطی رسانه های جایگزین مانند پرس تی وی باید تمرکزشان را بر برنامه هایی بگذارند که بتوانند مخاطبان عام را بیشتر جذب نمایند چراکه مخاطب عام به دنبال اخبار و مسائل محلی و سرگرمی است.

تاکتیک های رسانه ای آمریکا برای اعتمادسازی

عضو هیات علمی کالج سانتا مونیکا در کالیفرنیا در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه آیا مردم ایالات متحده به رسانه های آمریکایی اعتماد دارند یا در جستجوی رسانه های دیگر هستند؟ گفت: بیشتر مردم آمریکا به رسانه های این کشور اعتماد دارند؛ چرا که آنها از زمان کودکی زیر تبلیغات رسانه ای ـ هالیوودی قرار دارند که آمریکا را متفاوت و خارق العاده جلوه می دهند و هویت آنها در چنین تبلیغاتی شکل گرفته است. این باور به آنها القا شده که دید خاصی به کشورشان داشته باشند؛ و غرق در دریایی از تبلیغات شوند که آمریکا را یک پدیده استثنایی بدانند و عنوان هایی مانند منحصر به فرد بودن، خارق العاده و شماره یک بودن آمریکا را بپذیرند.

همزمان همان رسانه های هالیوودی درباره موفقیت های نظامی امریکا به مبالغه عظیمی دست می زنند و جنگ افزارها را به گونه ای قشنگ نشان می دهند و از تاکتیک های رسانه ای هم استفاده می نمایند که مخاطب امریکایی از آن لذت ببرد چرا که آن را موفقیت و عظمت کشورش می داند.

صرف نظر از اینکه چنین سلاح هایی در کجا استفاده می گردد و برای نمونه چگونه مردم یمن را قتل عام می نماید، مواردی است که مردم امریکا به آن هرگز فکر نمی نمایند. بنابراین مخاطب امریکایی در چنین حبابی از تخیلات زندگی می نماید و برایش سخت است که به سخنان متفاوت و رسانه های جایگزین توجه کند.

پس عامه مردم در چنین جامعه ای نمی تواند به آسانی پذیرای اندیشه های جایگزین باشد با این حال اتفاقات اخیر آمریکا موجب شده مردم در کنار تبلیغات شاهد سرکوب ها و موج بیکاری و مسائل مالی باشند که در رسانه ها سانسور می گردد، حتی در شهرهایی که تظاهرات عظیمی هم برگزار نشده باز هم، جامعه امریکا با تناقضات فکری عظیمی روبرو شده است.

با این حال هنوز هم حباب تبلیغات رسانه ای ـ هالیوودی می تواند موجب آرامش آمریکاییان گردد پس اعتماد به رسانه ها درصد بالایی را شامل می گردد.

قهرمانهای خیالی که جهان را نجات می دهند!

یگانه شکیب در شرح صحبتهای بالا گفت: بخش سرگرمی در رسانه های امریکا به ویژه ابرقهرمان های خیالی هالیوود که همواره در حال نجات دادن جهان هستند مانند مُسکِنی موجب می گردد مردم امریکا لحظاتی از مسائل معیشتی جامعه خود غافل شوند. به تدریج هر چه تناقض میان واقعیت جامعه و حباب تبلیغات بیشتر می گردد اعتماد مردم ایالات متحده به رسانه های کشورشان کاهش یافته که در اصل آغازی برای خاتمه رویای آمریکایی است.

او ادامه داد: هنوز هم قشری که جمعیت زیادی دارند در آمریکا خواهان ایجاد امپراطوری جهانی برای آمریکا هستند. این افراد از معتقدان سینه چاک امپراطوری آمریکا هستند و هر چه رسانه های امریکایی می گویند سرمه می نمایند و به چشم می کشند.

نمونه رادیکال این قشر افرادی هستند که لباس هایی که پرچم آمریکا بر آن نقش بسته می پوشند و صلیب های عظیم و عکس های ترامپ را با خود حمل می نمایند، همراه با سلاح های اتوماتیک در شهرهای امریکایی ظاهر می شوند و موجب ترس معترضان می شوند. پلیس هم مانع آنها نمی گردد چرا که یک حکومت ترور و وحشت ایجاد می نمایند که نظام سرمایه داری می خواهد.

این مدرس دانشگاه با اشاره به اعتراض های اخیر در کشور آمریکا یادآور شد: قبل از اعتراضات اخیر در امریکا نیز افول مالی در ایالات متحده روی داد و برنامه های اشتغال زایی ترامپ هم اکنون نتیجه وارونه داد. آنچه ترامپ در صنایع غذایی و فروشگاه های زنجیره ای ایجاد نموده بود از میان رفت. در نتیجه این موج بیکاری موجب شد حتی بسیاری از هواداران ترامپ هم اکنون به صف معترضان بپیوندند. این موج زمینه بی اعتمادی به رسانه های رسمی آمریکا شد که همچنان آمریکا را امپراطوری خوبی معرفی می نمایند.

آنها وانمود می نمایند که امریکا، امپراطوری خوبی است و علت مسائل موجود، بعضی مسئولان آن هستند که باید تغییر نمایند. در نتیجه همچنان اعتماد به رسانه ها وجود دارد ولی فرایندی بی اعتمادی آغاز شده است.

زندگی روزمره مردم عادی جهان تفاوت چندانی ندارد

یگانه شکیب در ادامه این گفت وگو درباره اینکه اگر برنامه ای در شبکه ای بین المللی در اختیارش باشد چه موضوعی را ترجیح می دهد و با چه اهدافی؟ گفت: ترجیح می دهم برنامه ای ساخته گردد که به چهار گوشه جهان سر بزنیم و نشان دهیم که زندگی روزمره مردم عادی در عالم تفاوت چندانی با هم ندارند. چه آسیا، چه اروپا و چه آمریکا. در حقیقت مردم تفاوتی با یکدیگر ندارند.

در آن برنامه با نشان دادن شباهت زنگی مردم علیرغم تفاوت های زبانی و نژادی اثبات کنیم که چیزی به عنوان فرهنگ برتر کشور برتر یا نژاد برتر وجود ندارد در نتیجه اینکه دهه های متمادی در رسانه ها و نیز صدها سال (به ویژه بعد از قرن پانزدهم) در رسانه های نوشتاری و مکتوب، رجحان فرهنگی غرب را تبلیغ نموده اند بسیار بی معناست.

مثلا مردم در سراسر جهان غذا می خورند، ازدواج می نمایند، بچه دار می شوند و کار می نمایند اما لزوما ارزش های یک ملت، غذاهایی که می خورند یا عادت هایی که دارند برتر از سایر ملت ها نیست. برای مثال مردم یمن یا افریقا از مردم استکهلم یا کوپنهاگ کمتر نیستند و حقوق مساوی دارند.

یکی از مواردی که سال هاست توسط غرب تبلیغ می گردد این است که نوعی خودباختگی بسیار پر رنگ هویتی در برابر غرب به ملت های جهان تزریق می گردد. این خودباختگی هویتی بسیار خطرناک نتیجه فقدان شناخت درست از غرب است. یعنی غرب را بر اساس آنچه هست نمی شناسیم.

این مدرس تاریخ تمدن غرب تاکید نمود: غرب یک فرهنگ و تمدن عادی است و پایین تر و بالاتر از سایر تمدن ها نیست بلکه باید آن را بشناسیم اما در آیینه تمدن های دیگر، از بدگویی نیز باید دوری کرد.

به بیان دیگر، غرب هم تمدنی است مانند دیگر تمدن ها که زبان، دین، یک سری ساختارهای اجتماعی و ... دارد که آنرا باید در کنار دیگر تمدن ها شناخت. در این نشان دادن گوناگونی تمدن هاست که می توان به تفاوت های هر یک پی برد. مثلا مردم افریقا و مردم ثروتمند اروپای شمالی رنج ها و خوشی هایی دارند، فقط نوع آن رنج و خوشی متفاوت است. به بیان دیگر با آنالیز موفقیت ها و کاستی های هر تمدن معین می گردد که تمدنی برتر از بقیه نیست.

او اضافه نمود: اگر موفقیت ها و کاستی های همه تمدن ها به تصویر کشیده گردد می توان اثبات کرد که یک پیوستگی جهانی میان بشریت وجود دارد در نتیجه این القای غلط که دیگر فرهنگ ها بی ارزش و پایین تر قرار دارند و اگر بخواهید ارتقا یابید باید از نسخه های غربی پیروی کنید و ارزش های غربی را بپذیرید و آن را الگوی خود قرار دهید.

اینکه غرب محور تمدن و پیشرفت است و سایر کشورها باید از آن تقلید نمایند بر اساس یک فرضیه اشتباه بنا شده است. حال آنکه تمدن غرب بالاتر از بقیه نیست و برای پیشرفت ضرورتی ندارد که به فرهنگ غرب تاسی کرد. کار رسانه اینجا خیلی مهم است.